Het is zo lastig wanneer iemand uit je omgeving een dierbare mist. Wat zeg je tegen iemand die zijn kind verloren heeft? Wat geef je wanneer er iemand overleden is? Of wat doe je? Het is heel normaal dat je graag iets wilt doen. Iets wilt betekenen voor iemand anders. Er is geen handleiding voor. Wel kan ik uit eigen ervaring mijn tips met je delen. Wat is wel en wat is niet gepast wanneer er iemand overlijdt?
DO'S
Stuur een kaartje!
Het is voor jou een hele kleine moeite, voor de ander een groot gebaar. Het is fijn om een kaartje te krijgen, je hoeft er niet eens veel op te zetten. Je kunt er bijvoorbeeld ook voor kiezen om een kaart uit te zoeken waar al tekst op staat. Dan is alleen je naam voldoende. Wij haalden een aantal dagen op rij onze overvolle brievenbus leeg met kaartjes van ontzettend veel mensen die lieten weten dat ze aan ons dachten. Hartverwarmend vonden we dat. Zelfs van mensen die we niet eens kennen. Een kaartje kost niet veel en het is een kleine moeite. Do dus!
Luister!
Hoe lief ook en hoe erg jouw eigen verhaal wellicht is. Mijn advies; luister. Op dat moment is er voor diegene geen groter verlies. Wees een luisterend oor, of die schouder die hij of zij even kan gebruiken.
Vragen mag!
Vind je het moeilijk om een gesprek te starten wanneer een bekende iemand heeft verloren? Dat is niet zo gek. Wellicht ben je bang hoe hij of zij gaat reageren. Maar het ergste is negeren. Je kunt een gesprek openen door bijvoorbeeld te vragen; kom je de dagen een beetje door? Vragen hoe het gaat vind ik zelf een beetje overbodig. Ik denk dat je het antwoord op die vraag wel weet. Zeg gerust dat je het moeilijk vindt om iets te zeggen wanneer je de woorden niet kunt vinden. Dat is al een opening!
Noem de naam van de baby, het kind of de persoon die is overleden
Ook wanneer het al een hele tijd is geleden dat er iemand is overleden. 'Noem mijn naam en ik besta'. Het is fijn om de naam van (in mijn geval) je kindje te horen wanneer hij of zij er niet meer is.
Schrijf belangrijke datums op je kalender
Noteer de geboortedatum, verjaardag maar ook de sterfdag wanneer een (voor jou) belangrijk persoon iemand verliest. En denk op deze dagen even extra aan hem of haar door een kaartje of een appje te sturen.
DON'T
Ontwijk niemand
Ontwijk de persoon niet die net iemand is verloren! Er is niets ergers dan te worden genegeerd door mensen die je tegenkomt na het overlijden van een dierbare. Bedenk dat het voor diegene nog honderd keer moeilijker is om de deur uit te gaan.
Vraag niet
Vraag niet of het al een plekje heeft gekregen, dat krijgt het niet. Wellicht na een aantal jaren maar vooral niet na een paar weken of maanden. Het heeft bij mij 5 jaar geduurd voor ik volledige rust heb gevonden en kan zeggen dat Bo nu op zijn manier een plek heeft gekregen.
'Als ik iets voor je kan doen'
Zeg niet 'Als ik iets voor je kan doen ... ' nee, doe het! Geen woorden maar daden. Zet een pan eten voor de deur, doe boodschapjes, vang andere kindjes uit het gezin op, maak iets schoon bij diegene in huis of haal de was op en leg het schoon weer bij de deur neer. Geloof mij, je gaat niet vragen of iemand je sanitair gaat schoonmaken of eten voor je wilt maken. Maar door bovenstaande daden te verrichten, beteken je zo-veel voor diegene. Ik vergeet nooit weer dat een vriendin van ons langs kwam zonder dat we het wisten. Ze had haar eigen schoonmaak spulletjes mee, kwam binnen, is even het sanitair schoon gaan maken en ging weer weg. Dit vergeten we nooit weer en kan ik je echt aanraden.
Wees niet te aanwezig
Het is lief dat je iets voor een ander wilt betekenen maar overdrijf niet. Je hoeft niet iedere dag te appen en te vragen hoe het gaat. En diegene zit er ook niet op te wachten dat je iedere dag langs komt. Als een baby, kind of geliefde is overleden dan kruip je het liefst de hele dag onder de dekens, heb je nergens zin in of energie voor. Laat staan dat je verplicht moet praten.
Rouw is al moeilijk genoeg, maak het niet nog lastiger.
Hopelijk kan je hier iets mee. Iemand verliezen is al moeilijk en verdrietig genoeg, maak het niet ingewikkelder. Wil je graag iets aanvullen op deze blog? Laat het me weten door een reactie te plaatsen. Lieve groet Riëlle
Reactie plaatsen
Reacties